Bí Quyết Học Tập Cho Người Bận Rộn: Không Phải Quản Lý Thời Gian, Mà Là Năng Lượng
Khi mình thấy một bạn học viên, đặc biệt là những bạn vừa đi học vừa đi làm, bắt đầu thiếu bài tập liên tiếp, câu hỏi đầu tiên trong đầu mình không bao giờ là “Sao em lười thế?”.
Câu hỏi mình thực sự băn khoăn là: “Cuộc sống ngoài kia đang vắt kiệt sức của bạn ấy đến mức nào?”
Mình biết, sâu thẳm bên trong, nhiều bạn cũng đang tự vật lộn với một cảm giác bất lực, một câu hỏi thầm lặng: “Rõ ràng mình đã quyết tâm lắm rồi, sao vẫn không theo nổi?”. Đây là một sự vật lộn rất thật, và mình hoàn toàn thấu hiểu. Nhưng sau nhiều lần trăn trở, mình nhận ra có lẽ chúng ta đang cố gắng giải quyết sai vấn đề.
Chúng ta lên mạng tìm kiếm các phương pháp quản lý thời gian cho người bận rộn, lập kế hoạch chi tiết, nhưng rồi vẫn kiệt sức. Vấn đề cốt lõi không phải là thời gian. Ai trong chúng ta cũng chỉ có 24 giờ một ngày. Vấn đề thực sự nằm ở một thứ vô hình hơn nhiều: năng lượng.
Thử nghĩ về cách chúng ta dùng điện thoại xem. Chúng ta luôn để ý đến phần trăm pin, đúng không? Pin còn 100% thì mình thoải mái cày phim, chơi game. Pin còn 20% thì tự động bật chế độ tiết kiệm, chỉ dám nghe gọi.
Cơ thể và não bộ của chúng ta cũng y hệt như vậy. Thời gian là 24 giờ trên đồng hồ, một con số cố định. Nhưng năng lượng chính là cái phần trăm pin, lên xuống thất thường và có hạn. Bí quyết học tập cho người bận rộn không nằm ở việc nhồi nhét thêm giờ học, mà ở việc sử dụng những giờ phút “pin đầy” của mình một cách thông thái nhất.

Tại Sao Các Phương Pháp Quản Lý Thời Gian Thường Thất Bại?
Trong nhiều năm, chúng ta bị ám ảnh bởi việc phải tối ưu từng phút. Nhưng chúng ta quên mất rằng, một giờ vào lúc 8 giờ sáng không hề giống một giờ vào lúc 8 giờ tối.
Khoa học thần kinh đã chỉ ra rằng não bộ của chúng ta có một nguồn tài nguyên hữu hạn cho các hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao độ. Mỗi quyết định bạn đưa ra, mỗi lần bạn cố gắng tập trung, bạn đều đang tiêu hao nguồn năng lượng này. Đây chính là lý do tại sao cuối ngày bạn thường cảm thấy “cạn pin” và chỉ muốn làm những việc đơn giản.
Do đó, cách quản lý thời gian hiệu quả nhất không phải là làm nhiều việc nhất, mà là làm việc quan trọng nhất vào đúng thời điểm. Đó chính là quản lý năng lượng.
Quy Tắc #1: Xác Định và Bảo Vệ “Khung Giờ Vàng” Của Bạn
Quy tắc đầu tiên trong việc quản lý năng lượng là: Hãy thực hiện những nhiệm vụ khó nhất, ngốn nhiều “pin” nhất vào “khung giờ vàng” của bạn.
“Giờ vàng” là khoảng thời gian trong ngày mà bạn cảm thấy minh mẫn, sảng khoái và tập trung nhất. Với nhiều người là buổi sáng sớm, với một số “cú đêm” lại là sau 10 giờ tối. Việc của bạn là xác định khung giờ này và bảo vệ nó bằng mọi giá. Hãy dành trọn vẹn “giờ vàng” đó cho việc khó nhất như viết một bài Writing Task 2 hay học một chủ điểm ngữ pháp phức tạp.
Ngược lại, những việc nhẹ nhàng hơn như xem lại từ vựng, nghe podcast thụ động có thể được thực hiện vào những lúc “pin yếu”. Phân loại công việc theo mức độ tiêu hao năng lượng là một phương pháp học tập hiệu quả mà ít ai để ý.
Quy Tắc #2: Tắt Các “Ứng Dụng Chạy Ngầm” Gây Hao Pin
Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao pin điện thoại tụt nhanh dù không dùng nhiều không? Đó là do các ứng dụng chạy ngầm. Não bộ của chúng ta cũng vậy.
Thông báo ting ting từ mạng xã hội, những tab trình duyệt không liên quan, sự thôi thúc phải check email liên tục… chính là những “ứng dụng chạy ngầm” đang âm thầm rút cạn năng lượng tập trung của bạn. Việc cố gắng đa nhiệm (multitasking) không giúp bạn tiết kiệm thời gian, nó chỉ khiến bạn chuyển đổi giữa các nhiệm vụ một cách hời hợt và làm tiêu hao năng lượng lãng phí.
Đây là cách tập trung học hiệu quả:
Tạo ra những “khoảng lặng”: Dành ra những khoảng thời gian từ 45-60 phút tập trung tuyệt đối. Trong thời gian này, hãy tắt hết thông báo điện thoại, đóng các tab không liên quan.
Áp dụng phương pháp Pomodoro: Làm việc tập trung trong 25 phút, sau đó nghỉ ngắn 5 phút. Vòng lặp này giúp duy trì năng lượng và sự tập trung trong thời gian dài.

Quy Tắc #3: “Sạc Pin” Đúng Cách, Đừng “Xả Stress” Sai Lầm
Sau một giờ học căng não, phản xạ đầu tiên của nhiều bạn là cầm điện thoại lên lướt “một tí cho thư giãn”. Chúng ta lầm tưởng rằng đây là một hình thức nghỉ ngơi.
Nhưng sự thật là, cái “một tí” đó dễ dàng biến thành một tiếng, hai tiếng. Vô số video ngắn, những dòng trạng thái nối tiếp nhau… nó không hề giúp não nghỉ ngơi. Ngược lại, nó còn bắt não phải xử lý thêm hàng tấn thông tin vụn vặt, một quá trình cũng tiêu hao năng lượng không kém. Đây là “nghỉ ngơi chất lượng thấp”.
Thay vào đó, hãy thử những cách “sạc pin” chất lượng cao thực sự. Đây là làm sao để có năng lượng học trở lại:
Vận động nhẹ: Đi dạo 15 phút không dùng điện thoại.
Nghỉ ngơi thụ động: Nghe một bản nhạc không lời, hoặc chỉ đơn giản là nhắm mắt lại và hít thở sâu trong 5 phút.
Một giấc ngủ ngắn (power nap): Một giấc ngủ ngắn 15-20 phút có thể tái tạo năng lượng một cách kỳ diệu.
Case Study: Áp Dụng Vào Lịch Trình Học IELTS Khi Đi Làm
Vậy một lịch trình mẫu cho người đang học IELTS khi đi làm sẽ trông như thế nào?
Sáng sớm (Pin 100%): Dành 40 phút để viết một bài Writing Task 2.
Giờ nghỉ trưa (Pin 50%): Dành 15-20 phút để xem lại từ vựng.
Trên đường về nhà (Pin 30%): Nghe podcast tiếng Anh thụ động.
Tối (Pin 20%): Xem một tập phim yêu thích bằng tiếng Anh để thư giãn.
Bạn có thể thấy, thời gian học không nhiều, nhưng nó được đặt vào đúng thời điểm, với đúng nhiệm vụ.
Thành công không đến từ việc bạn trông bận rộn như thế nào, mà đến từ việc bạn sử dụng những giờ phút năng lượng đỉnh cao của mình hiệu quả ra sao.
Vậy nên, câu hỏi quan trọng nhất mỗi sáng không phải là “Hôm nay mình sẽ làm gì?”, mà là: “Hôm nay, mình sẽ đầu tư những giờ phút năng lượng đỉnh cao nhất của mình vào việc gì?”.